NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
22 - (1185) وحدثني
عباس بن
عبدالعظيم
العنبري.
حدثنا النضر
بن محمد
اليمامي.
حدثنا عكرمة
(يعني ابن عمار)
حدثنا أبو
زميل عن ابن
عباس رضي الله
عنهما. قال:
كان المشركون
يقولون: لبيك
لا شريك لك. قال
فيقول رسول
الله صلى الله
عليه وسلم:
"ويلكم
! قد. قد"
فيقولون: إلا
شريكا هو لك.
تملكه وما
ملك. يقولون
هذا وهم
يطوفون
بالبيت.
[ش
(قد قد) قال
القاضي: روى
بإسكان الدال
وكسرها مع
التنوين.
ومعناه: كفاكم
هذا الكلام
فاقتصروا
عليه ولا تزيدوا].
{22}
Bana Abbâs b. Abdilaziz
El-Anberl rivayet etti. (Dediki): Bize Nadr b. Muhammed El-Yemâmi rivayet etti.
(Dediki): Bize İkrime yani İbni Ammar rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Zümeyl,
İbni Abbâs (Radiyallahu anhüma)'dan naklen rivayet etti. Şöyle demiş:
Müşrikler «Tekrar icabet
sana. Senin şerikin yoktur.» derlerdi. Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
de :
«Yazık size, «Yeter
yeter.» buyurur, bunun üzerine müşrikler: «Yalnız bir şerik müstesna, o senin
şerikindir, sen, ona ve onun mâlik olduğu her şey'e mâliksin.» derlerdi. Onlar,
bunu Kabe'yi tavaf ederken söylerlerdi.
İzah:
Kaadî İyâz'ın beyânına
göre «Sadd, kadd» kelimeleri «kadın, kadın» şeklinde de rivayet olunmuştur.
Bunun mânâsı: «Bu söz size yeter. Fazla konuşmayın.» demektir.
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'in sözü de burada sona erer. Hadîsin geri kalan sözleri
râvinin naklidir. Anlaşılıyor ki Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) müşriklerin
sonunda şirk koşacaklarını bildiği için sözlerini oraya vardırmadan kesmek
istemiştir. Yani: «Sadece, tekrar icabet sana. Senin şerikin yoktur.» sözüyle
iktifa etmelerini emir buyurmakla kendilerini tevhide davet buyurmuştur.
Haller değiştikçe
telbiyeyi tazelemek müstehabdır. Meselâ sabah ve akşam olurken, yokuş çıkarken,
aşağı inerken, oturup kalkarken, vasıtaya binip inerken, namaz sonlarında ve
arkadaşlarla bir yere gelince fazla telbiyede bulunmalıdır.
Telbiyeyi bir defada en
az üç kere söylemek, araya insan sözü katmamak dahi müstehabdır.
Nevevî diyor ki: «Telbiyeden
sonra Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) 'e salâvat getirmeli ve Allah'dan
gerek kendisi gerekse dilediği müslümanlar için istekte bulunmalıdır. Dileğin
efdalı ridvânı ve cenneti istemek, cehennemden Allah'a sığınmaktır. Hoşa giden
bir şey görüldüğü zaman:
— Lebbeyk, hakîki
hayat, âhiret hayâtıdır, demelidir...»